طی چند قرن گذشته، اخترشناسان و فیزیکدانان مشهوری موفق به کشف دستاوردهای برجستهای در حوزه ستاره شناسی و بررسی کائنات شدهاند. بطلمیوس، کوپرنیک، کپلر، گالیله، نیوتن، کاسینی و آلبرت انیشتین از جمله برجستهترین اخترشناسان تاریخ محسوب میشوند که دستاوردهای علمی آنها باعث تحول علم ستارهشناسی و نجوم شده است.
کلاودیوس بطلمیوس (Ptolemy)
کلاودیوس بطلمیوس (Ptolemy)
فیلسوف، ریاضیدان، جغرافیدان و اخترشناسان یونان باستان که در سال ۱۶۸ میلادی در مصر درگذشت، دارای رساله جامع در حوزه حرکات ستارگان و سیارات موسوم به Almagest است. در الگوی ارائه شده توسط بطلمیوس که مشابه سامانه خورشیدی فعلی است، زمین در مرکز گیتی قرار داشته و خورشید، ماه و سایر سیارات بدور زمین در حال چرخش بودند (نظریه زمین مرکزی). تهیه فهرست ۴۸ صورت فلکی که نام آنها همچنان مورد استفاده قرار می گیرد، از دیگر فعالیتهای این اخترشناس محسوب می شود.
نیکلاس کپرنیک (Nicolaus Copernicus)
نیکلاس کپرنیک (Nicolaus Copernicus)
ریاضیدان و اخترشناس لهستانی متولد سال ۱۴۷۳ میلادی، از جمله محققانی محسوب میشود که به ناکارآمدی مدل بطلمیوس پی برده و مدل خورشید محوری را توسعه داد؛ در این سیستم بر خلاف تصورات قبلی سایر سیارات از جمله زمین بدور خورشید در حال چرخش هستند. کتاب «گردش افلاک آسمانی» (On the Revolutions of the Heavenly Spheres) را پیش از مرگش به رشته تحریر درآورد.
یوهانس کپلر (Johannes Kepler)
یوهانس کپلر (Johannes Kepler)
ریاضیدان و اخترشناس آلمانی متولد ۱۵۷۱ میلادی بعنوان پدر ستارهشناسی نوین شناخته میشود. این دانشمند با ارائه تغییراتی در دیدگاه کوپرنیک، از سیستم منظومه شمسی از جمله وجود مدار بیضوی، قوانین معروف به قوانین سهگانه کپلر را ارائه کرد که ضمن تشریح حرکت سیارات نسبت به خورشید، یک منبع مهم در علم نجوم و ستارهشناسی محسوب میشود.
گالیلئو گالیله (Galileo Galilei)
گالیلئو گالیله (Galileo Galilei)
فیلسوف، ریاضیدان و اخترشناس در سال ۱۵۶۴ میلادی در ایتالیا متولد شد؛ این دانشمند بدلیل ارائه نظریات ضد ارسطو و محاکمه در کلیسای کاتولیک از شهرت جهانی برخوردار است. مطالعات گالیله از مدل کوپرنیک مبنی بر ثابت نبودن زمین و چرخش آن بدور خورشید حمایت میکرد که با حکم کلیسا مجبور به انکار نظریه خود و حدود یک دهه حبس خانگی شد. گالیله با کمک یک تلسکوپ موفق شد جزئیات بسیار دقیقی از سطح ماه را رصد کند؛ کشف چهار قمر بسیار بزرگ سیاره مشتری موسوم به اقمار گالیلهای (Galilean moons) و توسعه نخستین ساعت پاندول دار از دیگر دستاوردهای علمی این دانشمند ایتالیایی محسوب میشود.
ایزاک نیوتن (Isaac Newton)
ایزاک نیوتن (Isaac Newton)
ریاضیدان، فیزیکدان و ستارهشناس سرشناس انگلیسی و بنیانگذار حساب دیفرانسیل و انتگرال در سال ۱۶۴۳ میلادی متولد شد. قوانین حرکت نیوتن شامل سه قانون فیزیکی است که ارتباط نیروهای وارده بر یک جسم و حرکت آن را نشان میدهد. سقوط سیب از یک درخت، الهامبخش نظریه معروف گرانش زمین مطرح میشود که بر این اساس، خورشید نیروی کششی به سیارات وارد میکند و این نیرو باعث حرکت منظم سیارات در مدارهای پیرامون خورشید میشود.
کریستیان هویگنس (Christiaan Huygens)
کریستیان هویگنس (Christiaan Huygens)
اخترشناس برجسته هلندی دستاوردهای برجستهای در حوزه ریاضی و فیزیک بدست آورده و تلسکوپهای پیشرفتهای را نیز طراحی کرده است که منجر به اکتشافات مهم در حوزه نجوم و ستارهشناسی شد. هویگنس در سال ۱۶۵۵ میلادی نظریهای مبنی بر وجود حلقه نازک و مسطحی به دور سیاره زحل را ارائه کرد؛ کشف نخستین قمر سیاره زحل موسوم به «تیتان» و نخستین تصویر از سحابی جبار (Orion Nebula) از دیگر دستاوردهای این دانشمند محسوب میشود. کاوشگر قمر تیتان نیز برای گرامیداشت این محقق به نام «هویگنس» نامگذاری شده است.
جیووانی دومنیکو کاسینی (Giovanni Domenico Cassini)
جیووانی دومنیکو کاسینی (Giovanni Domenico Cassini)
اخترشناس ایتالیایی در سال ۱۶۷۲ میلادی با همکاری «ژان ریشر» از یک روش انطباقی برای تخمین فاصله بین زمین و مریخ استفاده کردند و نخستین برآورد فاصله در منظومه شمسی را ارائه کردند. با استفاده از روش گالیله، این دانشمند ایتالیایی موفق به انجام نخستین اندازهگیری طول و عرض جغرافیایی شد؛ کشف چهار قمر سیاره زحل شامل یاپتوس، رئا، تیتوس و دیونه نیز از دیگر کشفیات «جیووانی کاسینی» محسوب میشود. برای گرامیداشت نام این محقق، کاوشگر زحل به نام «کاسینی» نامگذاری شده است.
چارلز مسیه (Charles Messier)
چارلز مسیه (Charles Messier)
اخترشناس فرانسوی در سال ۱۷۴۴ میلادی و در سنین نوجوانی دنبالهداری با طول شش متر دم را مشاهده کرد و چهار سال بعد خورشیدگرفتگی حلقوی را رصد کرد. اخترشناس جوان علاوه بر رصد دنبالهدارها، سحابیهای مختلف را مورد بررسی قرار داد و فهرستی از اجرام اعماق فضا شامل خوشههای ستارهای و کهکشانها تهیه کرد. فهرست تهیه شده توسط «مسیه» بالغ بر ۱۱۰ جرم آسمانی است که امروزه نیز مورد استفاده محققان نجوم و اخترشناسان سراسر دنیا قرار میگیرد.
آلبرت اینشتین (Albert Einstein)
آلبرت اینشتین (Albert Einstein)
فیزیکدان برجسته آلمانی بدلیل کشف قانون فوتوالکتریک، جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۲۱ میلادی را از آن خود کرد. این دانشمند برجسته قرن بیستم اگرچه رصدهای نجومی عملی با تلسکوپ نداشت، اما نظریههای علمی وی بویژه «نظریه نسبیت» انقلاب عظیمی در علم نجوم ایجاد کرد. نظریه ثابت بودن سرعت نور، نظریه نسبیت عام، نظریه نسبیت خاص، نظریه میدان یکنواخت از جمله مهمترین دستاوردهای علمی اینشتین محسوب میشود.
کارل ساگان (Carl Sagan)
کارل ساگان (Carl Sagan)
دانشمند آمریکایی که در سال ۱۹۹۶ میلادی درگذشت، از محققان برجسته نجوم و علوم فضا محسوب میشود که اکتشافات مهمی از جمله تعیین دمای بالای زهره و تغییرات فصلی مریخ به نام خود ثبت کرده است.
استفان هاوکینگ (Stephen Hawking)
استفان هاوکینگ (Stephen Hawking)
این دانشمند انگلیسی از جمله پیشتازان در حوزه فیزیک نظری و نجوم و یکی از مغزهای بزرگ پس از اینشتین محسوب میشود. «هاوکینگ» از سن ۲۰ سالگی به بیماری ALS مبتلا شد، با این وجود تحصیلات و تحقیقات وسیع خود را در حوزه علم فیزیک ادامه داد. نظریه شکلگیری فضا همزمان با آغاز شکل گیری کائنات پس از انفجار بزرگ (Big Bang) و کتابهای متعدد در حوزه فیزیک و نجوم از تلاشهای علمی این محقق محسوب میشود.