چین با موفقیت مریخ‌نورد خود را روی سطح سیاره سرخ فرود آورد و تبدیل به دومین کشوری شد که چنین کاری انجام داده است. مامورت تیان‌ون-۱ اولین ماموریت بین‌ستاره‌ای چین بود که در تاریخ ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) در ساعت ۷:۱۱ بعد از ظهر به وقت منطقه زمانی شرقی (۰۳:۴۱ به وقت تهران) با موفقیت انجام شد با این حال مقامات آژانس فضایی چین هنوز مکان و زمان دقیق فرود را اعلام نکرده‌اند.
تیم مهندسان ماموریت که رئیس جمهور چین به آنها تبریک گفت
تیان‌ون-۱ در ماه فوریه ۲۰۲۰ بر روی موشک لانگ‌مارچ بی۵ به مدار مریخ رسید. این فضاپیما که سطح‌نورد "ژورونگ" به آن متصل است پس از گذراندن بیش از سه ماه در مدار از مدارگرد جدا شده و سفرش به سمت سطح مریخ را آغاز کرد. پس از ورود به جو مریخ، تیان‌ون-۱ "هفت دقیقه وحشت" که سطح‌نورد ناسا تجربه کرده بود را گذراند. یک سپر حرارتی از این فضاپیما هنگام ورود به جو محافظت کرد و سپس چترهای آن باز شد و مریخ‌نورد بر روی منطقه‌ی یوتوپیا پلانیتیا (Utopia Planitia) فرود آمد.
انتظار می‌رود مریخ‌نورد "ژورونگ" حداقل ۹۰ روز را در مریخ بگذراند و ترکیبات این سیاره را مطالعه کند و به دنبال نشانه‌هایی از آب باشد. تصور می‌شود در زیر سطح منطقه‌ی Utopia Planitia آب‌های یخ‌زده‌ی زیادی وجود داشته باشد.
این مکان مشابه مکانی است که ناسا طی ماموریت وایکینگ۲ در سال ۱۹۷۶ در آن فرود آمد.
این مریخ‌نورد با شش چرخ دارای ۲ دوربین پانوراما، یک رادار نفوذ به زمین و یک ردیاب مغناطیسی است و همچنین یک لیزر برای مطالعه‌ی سنگ‌ها و ابزاری برای بررسی آب و هوا دارد.
چین قصد دارد ماموریت بازگشت نمونه از مریخ را در سال ۲۰۲۸ در سالی که ناسا نیز ماموریت مشابهی خواهد داشت انجام دهد.
اثری تخیلی از حضور ژورانگ بر روی سطح مریخ
خبر مربوطه در بی‌بی‌سی فارسی:
چین در ساعات نخست روز شنبه اعلام کرد که کاوشگر ژورانگ را با موفقیت بر سطح مریخ فرود آورده است. این مریخ نورد شش چرخه در "یوتوپیا پلانیتیا" که دشت وسیعی در نیمکره شمالی مریخ است فرود آمد. برای فرود کاوشگر از یک کپسول محافظ، یک چتر و یک سکوی موشکی استفاده شد.
فرود موفقیت‌آمیز این کاوشگر با توجه به ماهیت دشوار چنین ماموریتی یک دستاورد مهم به حساب می آید. تا به امروز آمریکا تنها کشوری بود که در فرود کاوشگرها بر مریخ مهارت داشت. تلاش سایر کشورها در این زمینه تا قبل از روز شنبه به سقوط یا قطع تماس کاوشگر بعد از فرود منجر شده بود.
شی جین‌پینگ رئیس جمهور چین در پیامی ویژه "این دستاورد مهم" را به تیم ماموریت تبریک گفت. او گفت: "شما در رویارویی با این چالش شهامت نشان دادید، عالی کار کردید و کشور ما را در ردیف ممتاز اکتشافات سیاره ای قرار دادید."
توماس زورباکن سرپرست علوم آژانس فضایی آمریکا، ناسا، فورا این موفقیت را تبریک گرفت. "من هم به همراه جامعه علمی جهان منتظر خدمات مهم این ماموریت به درک بشر از سیاره سرخ خواهم بود."
روس‌کاسموس، سازمان فضایی روسیه، هم گفت که این موفقیت خبر خوبی برای همکاری آینده با چین است. به گزارش رسانه های دولتی چین این ربات در ساعت ۰۷:۰۰ صبح شنبه به وقت پکن (۲۳:۰۰ گرینویچ) بر سیاره سرخ فرود آمد.
هفده دقیقه طول کشید تا کاوشگر صفحات خورشیدی اش را باز کند و با زمین تماس برقرار کند. ژورانگ - که در لغت یعنی "خدای آتش" - در ماه فوریه با مدارگرد تیانوِن-۱ به مدار این سیاره رسید. این مدارگرد سپس شروع به نقشه برداری از یوتوپیا کرد تا امن ترین محل فرود را شناسایی کند.
به علت فاصله نسبتا زیاد مریخ از زمین تمام مراحل نزدیک شدن کاوشگر به سطح به طور خودکار انجام شد. مراحل فرود از نوعی بود که قبلا هم به کار گرفته شده.
مریخ نورد نه دقیقه اول را با یک کپسول محافظ به سیاره نزدیک شد. اتمسفر مریخ از سرعت سقوط کپسول به سوی سطح کم می کرد. در این مرحله همچنین سپری در مقابل حرارت ایجاد شده در اثر اصطکاک با اتمسفر از کپسول محافظت می کرد. در مقطعی از پیش تعیین شده چتری باز شد تا باز هم از سرعت فرود بکاهد. در مرحله نهایی ژورانگ سوار بر سکویی مجهز به راکت از کپسول جدا شد و به سلامت بر سطح نشست.
فرود بر مریخ یک ماموریت پیچیده است اما چین با توجه به قابلیت هایی که در ماموریت های فضایی نشان داده با اعتماد بالا چنین می کرد. این کشور در سال های اخیر کاوشگرهایی را بر سطح ماه نشانده و نمونه هایی را از سطح ماه به زمین منتقل کرده است. این کشور در همین ماه جاری اولین تکه از یک ایستگاه فضایی را به مدار زمین فرستاد.
اکنون که ژورانگ با موفقیت فرود آمده، مسئولان تلاش خواهند کرد حداقل برای ۹۰ روز مریخی با آن به مطالعه زمین شناسی این محیط بپردازند. یک روز مریخی معادل ۲۴ ساعت و ۳۹ دقیقه است. این ربات ظاهری شبیه مریخ نوردهای اسپیریت و آپورچونیتی ناسا که در دهه ۲۰۰۰ به مریخ رفتند دارد. وزن آن حدود ۲۴۰ کیلوگرم است و از صفحاتی خورشیدی نیرو می گیرد.
یک تیرک بلند حامل دوربین هایی برای گرفتن عکس و کمک به ناوبری است؛ پنج ابزار دیگر هم در کاوشگر هست که کانی شناسی سنگ های این ناحیه و بررسی ماهیت کلی محیط از جمله هواشناسی وظیفه آنها خواهد بود. ژورانگ مثل کاوشگرهای آمریکایی مجهز به یک ابزار لیزری برای ارزیابی ترکیب شیمیایی سنگ ها و یک رادار برای جستجوی یخ در عمق خاک است.
یوتوپیا پلانیتیا (Utopia Planitia)
یوتوپیا پلانیتیا محل فرود ماموریت وایکینگ-۲ ناسا در سال ۱۹۷۶ بود. این یک فرورفتگی وسیع به طول بیش از سه هزار کیلومتر است که در اوایل دوران تشکیل مریخ در اثر برخوردی آسمانی شکل گرفت. شواهدی هست که به وجود اقیانوسی در گذشته های دور در آن اشاره دارد. حسگرهای ماهواره ای در مدار مریخ نشانه هایی از وجود مقادیر قابل توجهی یخ در عمق این ناحیه کشف کرده اند.
دین چنگ، محقق در امور سیاسی و نظامی چین در اندیشکده بنیاد هریتج در واشنگتن می گوید که موفقیت روز شنبه موقعیت چین را بهبود می بخشد. "از نقطه نظر چین، کاوش های فضایی از نظر دیپلماتیک و همچنین فناوری به نفع به نفع این کشور است. این یک تبلیغات بزرگ است و مشروعیت نظام کمونیستی را در چشم مردم این کشور افزایش می دهد."
"فضا همیشه کاربردهای نظامی دارد و برعکس رفتن به مریخ، نشان می دهد که چین می تواند به آنچه گنجینه جهانی علوم بشری می نامد اضافه کند." آمریکا آخرین مریخ نورد خود به نام پرسیویرنس را در ماه فوریه فرود آورد. اروپا که تلاش هایش برای فرود تاکنون دو بار ناکام مانده سال آینده کاوشگری را (در یک پروژه مشترک با روسیه) به مریخ اعزام خواهد کرد.