اگرچه ارسال ماهواره به فضا هزینهی زیادی دارد اما وجود ماهوارهها برای ستارهشناسی ضروری است زیرا آنها تلسکوپها را به خارج از جو زمین میفرستند اکنون با توسعه تلسکوپ بالنی جدیدی میتوان هزینههای ارسال تلسکوپ به فضا را کاهش داد.
جو زمین و الگوهای آب و هوایی آن مانع از ثبت تصاویر مناسب از فضا میشود و اگر طی تصویربرداری از هدفی خاص در فضا ابرها از جلوی آن عبور کنند تصویر حاصل به کلی خراب میشود. به همین دلیل است که برخی از برجستهترین تصاویر نجومی توسط تلسکوپهای فضایی مانند "هابل" ثبت شدهاند. اما اکنون گروهی از محققان دانشگاه "دورهام" در تورنتو و "پرینستون" راهی جدید برای تصویربرداری از فضا یافتهاند که نیازی به پرتاب ماهواره ندارد. آنها میخواهند از بالن استفاده کنند.
ثبت تصاویر توسط تلسکوپ ارزان قیمت بالونی
در این پروژه که با نام سوپربیت SuperBIT (Super-pressure Balloon-borne Imaging Telescope) شناخته میشود (تلسکوپ تصویربرداری فشار بالای بالنی) از یک بالن پر شده از هلیوم به اندازهی یک استادیوم فوتبال برای بالا بردن یک تلسکوپ پنج متری تا ارتفاع ۴۰ کیلومتر استفاده میشود. در چنین ارتفاعی تجهیزات بالاتر از ۹۹.۵ درصد جو زمین قرار میگیرند و میتوانند تصاویر فوقالعادهای مشابه هابل ثبت کنند.
تلسکوپ مورد نظر فناوری جدیدی ندارد و نکتهی قابل توجه این پروژه بالن آن است. پیش از این بالنهای بزرگ قادر به حفظ فشار خود برای مدت طولانی نبودند اما ناسا به تازگی موفق به ساخت بالن پرفشاری شده است که میتواند هلیوم خود را برای ماهها حفظ کند، این قابلیت به تلسکوپ امکان جمعآوری دادههایی واضح را میدهد.
آماده سازی تلسکوپ بالنی برای ارسال آزمایشی به فضا در سال ۲۰۱۹
یک آرایه متصل به بالن به ثابت ماندن آن کمک میکند. در آزمایشی که در سال ۲۰۱۹ انجام شد تلسکوپ در طول یک ساعت تنها ۱/۳۶۰۰۰ درجه تغییر داشت. دقت بالا و تمرکز بر روی یک نقطه برای مدت طولانی برای گرفتن تصاویر مناسب ضروری است و به نظر میرسد "SuperBIT" از این آزمایش سربلند بیرون آمده باشد.
مزیت دیگر این تلسکوپ نسبت به سایر تلسکوپها پایین آمدن آن است. هابل که برای مدت بیش از ۳۰ سال در حال تصویربرداری از فضا است همچنان از تجهیزات مشابه ۳۰ سال قبل استفاده میکند و تعمیر آن دشوار است. در حالی که با استفاده از تلسکوپهای بالنی میتوان تلسکوپهای جدید و به روزرسانی شده به فضا ارسال کرد آن هم با فاصله چند ماه از تلسکوپ قبلی.
هزینه طراحی و ارسال این نوع تلسکوپ بسیار ارزانتر و در حدود پنج میلیون دلار خواهد بود.
آغاز ماموریت تلسکوپ بالونی، در آوریل ۲۰۲۲
اولین عملیات این تلسکوپ بالنی برای آوریل سال ۲۰۲۲ برنامهریزی شده است و این بالن از واناکا (Wanaka) در نیوزیلند اوج خواهد گرفت. این تلسکوپ با استفاده از باتریهای خورشیدی شارژ میشود و تصاویری از آسمان شب میگیرد.