غول‌های بزرگ منظومه شمسی در پایین نمودار!

چگالی سیارات منظومه شمسی چقدر است؟

بررسی چگالی (جرم حجمی) سیارات منظومه شمسی

آیا تا به حال فکر کرده‌اید کدام یک از سیارات منظومه شمسی بیشترین و کدام یک کمترین چگالی را در بین همه سیاره‌ها دارند؟ تعجب نکنید، کره زمین خودمان بیشترین چگالی (جرم حجمی) را در بین سیارات منظومه شمسی دارد و زحل هم کمترین چگالی را دارد. چگالی زحل آنقدر کم است که اگر اقیانوس بسیار بزرگی داشتیم که زحل می‌توانست در آن قرار گیرد، بر روی آب شناور می‌ماند و زیر آب نمی‌رفت!

چگالی سیاره‌های منظومه شمسی را در زیر مشاهده می‌کنید:


- چگالی عطارد: 5427
KG/M3
- چگالی زهره: 5243KG/M3
- چگالی زمین: 5514KG/M3
- چگالی مریخ: 3934KG/M3
- چگالی مشتری: 1326KG/M3
- چگالی زحل: 687KG/M3
- چگالی اورانوس: 1270KG/M3
- چگالی نپتون: 1638KG/M3

حالا که در مورد چگالی سیاره‌ها صحبت کردیم، شاید دوست داشته باشید جرم هر یک از سیاره‌های منظومه شمسی را نیز بدانید، پس توصیه می‌کنیم نگاهی به مقاله «جرم سیارات منظومه شمسی چقدر است؟» بیاندازید. 

مطلب اختصاصی فضانما (FazaNama)  | مجله آنلاین «اخترشناسی برای همه»
استفاده از این مطلب با ذکر نام «فضانما» (و ترجیحاً لینک ‌FazaNama.com) بلامانع است.

تعریف چگالی:
«چِگالی» (Density) که به آن «دانسیته» یا «جرم حجمی» نیز گفته می‌شود، عبارت است از «جرم آن ماده به ازای حجمِ واحد». علامت اختصاری چگالی ρ (رو) می‌باشد و که از فرمول ρ=m/V به دست می‌آید؛ (ρ چگالی، m جرم جسم و V حجم جسم)

مطالب پیشنهادی

نظرات

در زمینه‌ی انتشار نظرات مخاطبان، رعایت برخی موارد ضروری است:
-- لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
-- «
فضانما» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
-- «
فضانما» از انتشار نظراتی که در آن‌ها رعایت ادب نشده باشد معذور است.
-- نظرات، پس از تأیید مدیر منتشر می‌شوند.

  1. سعید   سه شنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ --- ۱۷:۳۴:۵۲
    ۶

    من که هنوز باورم نمیشه چگالی زمین خودمون از همه بیشتره. تا حالا فکر می کردم مشتری همه این رکوردها رو داره

  2. ناشناس   سه شنبه ۲ فروردین ۱۴۰۱ --- ۱۹:۴۵:۲۹
    ۳

    معلومه كه زمين چگالى بيشترى داره چون غنى از فلزات و چيز هايى با چگالى بالا هست

  3. محمد   شنبه ۷ خرداد ۱۴۰۱ --- ۲۳:۰۱:۰۴
    ۲

    سلام دوست عزیز
    بخاطر اینه که سیاره مشتری و سیاره های بیرونی دیگر که عمدتا از گاز تشکیل شده اند؛به دلیل فاصله زیاد مولکول های گازی حجم آن سیاره ها بیشتر است(چون که گاز ها از مواد جامد مانند فلزات که بیشتر در سیاره های سنگی هستند؛حجم بیشتری دارند) و از آنجایی که چگالی با حجم رابطه عکس دارد(یعنی هرچه حجم بیشتر باشد چگالی کمتر است)؛چگالی گاز ها که حجم بیشتری دارند؛کمتر است.
    پس سیاره های گازی مانند مشتری و زحل که عمدتا از گاز تشکیل شده اند؛از سیاره های سنگی (زمین و مریخ و زهره و تیر)که بیشتر از مواد جامد با چگالی بیشتر تشکیل شده اند چگالی کمتری دارند.

  4. مریم   شنبه ۸ خرداد ۱۴۰۰ --- ۱۵:۰۲:۴۹
    ۳

    چگالی خورشید هم احیانا اندازه گیری شده؟

    پاسخ فضانما:
    چگالی سطح خورشید : ۱۴۱۰ کیلوگرم بر متر مکعب 
    چگالی مرکز خورشید: ۱۵۰۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب 

  5. ر سلیمانی   سه شنبه ۱ تیر ۱۴۰۰ --- ۱۸:۲۹:۱۲
    ۱

    سلام و خسته نباشید.
    خیلی سایت خوبی دارید. مطمئنم همه علاقمندان به فضا از مطالبتون استفاده می کنند و لذت می برند.

    به تلاشهایتان ادامه دهید.

    ارادتمند
    سلیمانی

  6. بهروز   جمعه ۱ مرداد ۱۴۰۰ --- ۲۱:۰۲:۵۲
    ۲

    چرا چگالی سیاره های غول پیکر منظومه شمسی اینقدر کمه؟

    پاسخ فضانما:
    دوست عزیز
    چگالی هر چیز، به دو کمّیت مربوط می‌شود: یکی جرم و دیگری حجم.
    در مورد چگالی سیاره‌های منظومه شمسی، سختی یک سیاره (مثلا سنگی بودن چهار سیاره نزدیک خورشید) باعث می‌شود سیاره مربوطه، در واحد حجم (مثلا یک کیلومتر مکعب از سیاره) جرم بیشتری داشته و سنگین‌تر باشد. بنابراین سیارات غول پیکر گازی، با وجودی اینکه بسیار بزرگ هستند و حجم زیادی دارند، اما در واحد حجم، سبک‌تر هستند. بنابراین چگالی کمتری خواهند داشت.

    توجه کنید وقتی می‌گوییم چگالی زمین از چگالی زحل بیشتر است به این معنی است که هر «یک کیلومتر مکعب زمین»، از هر «یک کیلومتر مکعب زحل» سنگین تر است. وگر نه جرم سیاره زحل (۱۰۲۶×۵.۸۶۳ کیلوگرم) به مراتب از جرم زمین (۱۰۲۴×۵.۹۷۲ کیلوگرم) بیشتر است.

  7. سجاد   چهارشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۰ --- ۱۴:۱۱:۲۹
    ۰

    طبق صحبت شما گرانش با جرم رابطه مستقیم و با مجذور شعاع سیاره رابطه ی عکس دارد، فرمایش شما در مورد زحل صحیح است، اما مشتری هم جرم و حجمی نزدیک به زحل دارد اما چرا گرانش آن اختلاف بسیار زیادی با گرانش زحل دارد؟

    پاسخ فضانما:
    در ارتباط با مشابهت سیاره مشتری و زحل، توجه شما را به مقادیر زیر جلب می‌کنیم:
    جرم مشتری، ۳۱۷.۸ برابر جرم زمین است. اما جرم زحل، حدود ۹۵.۱۶ برابر جرم زمین است. (جرم مشتری، حدودا ۳.۳۳ برابر جرم زحل است.)
    همچنین، نسبت حجم مشتری به حجم زحل، چیزی در حدود ۱.۷ برابر است.

  8. سید محمد صادق سبزه   يکشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۰ --- ۱۰:۲۰:۴۹
    ۳

    ببخشید یه سوال،چرا سیارات بیرونی بزرگترن؟

  9. سید محمد صادق سبزه   يکشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۰ --- ۱۰:۲۴:۱۶
    ۰

    ببخشید چرا سیارات بیرونی بزرگ ترن؟

    پاسخ فضانما:
    اندازه سیارات به پارامترهای متعدد و پیچیده‌ای مربوط می‌شود از جمله مقدار مواد موجود در دیسک پیش‌سیاره‌ای (Proplyd) یا حتی وجود سایر سیارات.هنگامی که یک سیاره شکل می‌گیرد، موادی که می‌تواند برای تشکیل سایر سیارات مورد استفاده قرار گیرد را از بین می‌برد. تصور می‌شود که سیارات غول‌پیکر مانند مشتری و زحل، در حین شکل‌گیری، مقدار زیادی از گاز و غبار را از خورشید ذخیره کرده‌اند و مواد کمتری برای سیارات سنگی داخلی و غول‌های گازی بیرونی (مانند اورانوس و نپتون) باقی گذاشته‌اند.

    سعی می‌کنیم مقاله‌ای مفصل در این رابطه منتشر کنیم.

  10. سجاد   سه شنبه ۱۹ مرداد ۱۴۰۰ --- ۱۹:۲۶:۳۲
    ۰

    سلام
    سپاس از سایت خوبتون
    دو سوال داشتم
    گفتید گرانش یک سیاره به جرم آن سیاره بستگی دارد یعنی هرچه جرم بیشتر، گرانش قوی تر که با توجه به این، گرانش زحل خیلی بیشتر از 10 باید باشد پس چرا اینطور نیست؟
    و چگالی زمین هم از همه سیارات بیشتر است،این یعنی نسبت جرم به حجم زمین باید از نسبت جرم به حجم سیاره ای مثل زحل بیشتر باشد،در صورتیکه جرم زحل (صورت کسر) بسیار بیشتر از حجم زحل (مخرج کسر) است ،پس چرا چگالی زحل باید از همه کمتر باشد؟
    ممنون میشم جواب بدید

    پاسخ فضانما:
    شتاب گرانش یک سیاره، با جرم (m) نسبت مسقیم دارد. اما بصورت همزمان، با مجذور شعاع سیاره (فاکتور مربوط به حجم سیاره)، نسبت عکس دارد.
    یعنی هر چه جرم بیشتر باشد (در واحد حجم)، چگالی و شتاب گرانش نیز افزایش می‌بابد. با وجود اینکه جرم زحل، بسیار بیشتر از جرم زمین است، اما بخاطر حجم بسیار زیادش، نیروی جاذبه اش، افزایش چشمگیری پیدا نمی‌کند.
    شتاب گرانش زحل، حدود 10.44m/s² است.

    تکلیف چگالی هم مشخص است: جرم سیاره (برحسب کیلوگرم) تقسیم بر حجم (برحسب مترمکعب)، برای هر یک از سیارات به راحتی قابل محاسبه است. توجه شما را به حجم بسیار زیاد این سیاره جلب می‌کنیم :) 
    در واقع برای مقایسه چگالی دو سیاره، هر «یک متر مکعب»، از سیاره اول را با هر «یک متر مکعب» از سیاره دوم باید مقایسه کنید. هر کدام سنگین‌تر باشد، چگالی سیاره مربوطه، بیشتر است.

  11. mh   پنجشنبه ۲ تیر ۱۴۰۱ --- ۱۲:۳۰:۱۰
    ۱

    با درود و سپاس
    میشه اگه میدونید یه توضیح ساده ازین بفرمایید که اگه فضاپیمایی که تحمل هر دمایی و هر فشاری رو داره (خیالی) روی سطح یک غول گازی بخواد فرود بیاد تا کجا فرو میره و کلا بنده نمی تونم تصور کنم که حالت پلاسمایی خورشید (جدا از تعاریف غول گازی که مربوط به سیارات هست) مثلا اگه قابل لمس بود چه شکلی می شد . مثلا اگه یک فضا پیمای خیالی داشته باشیم که غیر قابل ذوب و آسیب باشه می تونیم از این سمت یک سیاره مثل زحل بفرستیم بره و بعد به چگال ترین قسمت هسته می رسه که فشرده هست ولی نه مایع و نه جامد هست ؟ و بعد اگه اونقدر قوی باشه (خیالی) می تونه از اون سمتش بیرون بیاد ؟؟!! و همین سوال در مورد خورشید هم هست . (سوالم کودکانه و جاهلانه هست ولی واقعا آرزو دارم کسی جوابش رو بده ) باز هم ممنونم.

  12. Hasan   پنجشنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۱ --- ۲۱:۵۵:۱۸
    ۰

    تشکر میکنم از شما برای سایت خوبتون

  13. کامرانی فر   پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲ --- ۲۰:۵۰:۱۶
    ۰

    منم از سایتتون خیلی خوشم میاد. یه جورایی متفاوته. حتا یک دونه تبلیغات هم دیده نمیشه توی سایت. خسته نباشین

  14. ساناز   جمعه ۱۵ دی ۱۴۰۲ --- ۹:۳۰:۰۸
    ۰

    سلام بیشترین و کمترین چگالی به ترتیب به کدام سیاره است
    زمین .مشتری
    عطارد .کیوان
    زمین کیوان
    مریخ .مشتری
    جواب لطفا بگین

در پاسخ به