اندازه: ۴۰ میلیارد برابر خورشید
فاصله تا زمین: ۷۰۰ میلیون سال نوری
موقعیت: خوشه کهکشانی «آبل ۸۵» در صورت فلکی نهنگ
اخترشناسان موسسه "مکس پلانک" و رصدخانه دانشگاه مونیخ با استفاده از اندازهگیری مستقیم جرم، موفق به کشف یک سیاهچاله غول پیکر که ۴۰ میلیارد برابر خورشید است در همسایگی کهکشان راه شیری شدهاند.
ستاره شناسان موسسه فیزیک فرازمینی "مکس پلانک" و رصدخانه دانشگاه مونیخ با استفاده از اندازه گیری مستقیم جرم، بزرگترین سیاهچاله شناخته شده را در محله کهکشانی ما کشف کردهاند.
این ابرسیاهچاله در فاصله ۷۰۰ میلیون سال نوری از زمین در خوشه کهکشانی "آبل ۸۵" (Abell 85) در صورت فلکی نهنگ (Cetus) قرار دارد که تودهای ۴۰ میلیارد برابر بزرگتر از خورشید است.
از زمان تایید وجود اولین سیاهچاله در سال ۱۹۷۱، سیاهچالهها از یک کنجکاوی ریاضی به یک بازیگر اصلی در زمینه اخترفیزیک تبدیل شدهاند.
از لحاظ نظری، کوچکترین سیاهچاله، ۲۲ میکروگرم است، اما در طرف دیگر این مقیاس، یک گروه از موسسه "مکس پلانک" به سرپرستی "رالف بندر" یک سیاهچاله را پیدا کرده است که از هر دو خوشه بزرگ و کوچک ابرهای ماژلانیک بزرگتر است.
بر اساس دادههای فتومتریک و طیفی ثبت شده توسط "وری لارژ تلسکوپ" این ابرسیاهچاله در مرکز کهکشان مرکزی "Holm 15A" واقع در خوشه "Abell 85" قرار دارد که از ۵۰۰ کهکشان جداگانه تشکیل شده است. کهکشان "Holm ۱۵A" به خودی خود سبک وزن نیست و جرم آن معادل دو تریلیون خورشید است.
بزرگنمایی مرکز کهکشان Holmberg 15A
با این حال، منطقه مرکزی "Holm ۱۵A" بسیار پراکنده و کمنور است، زیرا با سرعت حدود ۱۵ هزار سال نوری گسترش مییابد. همین موضوع باعث شد تا اخترشناسان گمان کنند که ممکن است یک ابرسیاهچاله در آنجا وجود داشته باشد.
این موضوع همچنین فرصتی نادر برای اندازه گیری مستقیم جرم سیاهچاله با ردیابی حرکات ستارهها و گازها در مجاورت آن فراهم کرد. این اندازه گیری در فاصله ۷۰۰ میلیون سال نوری از زمین، دورترین تلاشی است که محققان تاکنون داشتهاند، اگرچه گروه از آن به عنوان "ابرسیاهچاله محلی" یاد میکند.
آنچه که محققان به آن پی بردند این بود که مرکز "Holm ۱۵A" دارای یک منحنی نوری بسیار مسطح است و این نشان میداد که ستارههای آن منطقه توسط برخی رویدادها مطرود شدهاند و به احتمال زیاد یک تمیز کاری هستهای رخ داده است که زمانی اتفاق میافتد که دو کهکشان دارای سیاهچاله در مراکز خود ادغام شوند. با نزدیک شدن سیاهچالههای مرکزی، ستارگان مجاور از مرکز فاصله میگیرند و گازهای کافی برای ایجاد ستارههای جدید را باقی میگذارند.
"ینس توماس" یکی از اخترشناسان این گروه میگوید: جدیدترین نسل شبیه سازیهای رایانهای از ادغام کهکشانها، پیش بینیهای ما را با خواص مشاهده شده به خوبی مطابقت داد. این شبیه سازیها شامل تعامل بین ستارهها و یک سیستم دوتایی از سیاهچاله است، اما ماده مهم این واکنش، دو کهکشان بیضوی است که هستههای تخلیه شده داشته باشند. این بدان معنی است که شکل نمایه نور و مسیر ستارهها حاوی اطلاعات باستان شناسی ارزشمندی در مورد شرایط خاص شکلگیری هسته در این کهکشان و همچنین دیگر کهکشانهای بسیار عظیم است.
این گروه امیدوار است که با مطالعه ساختار "Holm ۱۵A" تخمین جرم سیاهچالههای واقع در هسته کهکشانهای بسیار دورتر که امکان سنجش مستقیم آنها وجود ندارد، ممکن شود.